Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Μαθήματα γεωγραφίας

Αιθιοπικά[1]
Μερόη

Η Μερόη[2], η πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, είναι ένα τριγωνικό νησί που περιρρέεται από τρεις πλωτούς ποταμούς, τον Νείλο, τον Ασταβόττα και τον Ασασόβα. Ο Νείλος, φτάνοντας στην κορυφή του τριγώνου, σχίζεται στα δύο, ενώ οι άλλοι περνούν πλάι στις δύο πλευρές του και πάλι ενώνονται για να χυθούν στον Νείλο χάνοντας και το ρεύμα και το όνομά τους. Το νησί είναι τόσο μεγάλο (τρεις χιλιάδες στάδια είναι το μήκος και χίλια το εύρος του[3])[4], ώστε να μοιάζει με ήπειρο και τρέφει τεράστια ζώα, μεταξύ των οποίων και ελέφαντες, και έχει γη κατάλληλη για να φυτρώνουν δέντρα που ξεχωρίζουν για το μέγεθός τους[5]. Πανύψηλες φοινικιές κάνουν τεράστιους και εύγεστους χουρμάδες και τα στάχυα του σιταριού και του κριθαριού ψηλώνουν τόσο, ώστε καλύπτουν άνθρωπο πάνω σε άλογο και κάποτε πάνω σε καμήλα και ως προς τον καρπό, αποφέρουν ως τριακόσια το ένα· όσο για τα καλάμια, έχουμε ήδη πει πόσο χοντρά είναι[6].

[1] Ηλιόδωρου, «Αιθιοπικά», Βιβλ. Ι΄, V, εκδόσεις Άγρα 1997.
[2] Η περιγραφή της Μερόης συμφωνεί με τις πληροφορίες που παρέχουν ο Διόδωρος Σικελιώτης, Ι, 33, και ο Στράβων, XVII, 2.
[3] Η νήσος, τριγωνική κατά τον Ηλιόδωρο, ονομάζεται «θυρεώ παραπλησία» από τον Διόδωρο και «θυροειδής» από τον Στράβωνα. Το ακριβές όνομα, όπως και η θέση των ποταμών που περιβάλλουν το νησί είναι αβέβαια. Ο Στράβων, εκτός από τον Νείλο, αναφέρει τρεις ακόμα ποταμούς· XVI, 4 8, «περί δε την Μερόην και η συμβολή του τε Ασταβόρα και του Αστάπου και έτι του Αστασόβα προς τον Νείλον»· αλλά στο XVI, 1 2, λέει ότι υπήρχαν δύο ποταμοί, ο Ασταβόρας και ο Αστάπους, και προσθέτει ότι μερικοί ονομάζουν τον Αστάπου Αστασόβα και τοποθετούν αλλού τον Αστάπου. Η πόλη Μερόη, κατά τον Στράβωνα, απέχει επτά στάδια από τη συμβολή των ποταμών (Πλίνιος, Φυσική ιστορία, VI, 185)· ο Ηλιόδωρος δεν φαίνεται να κάνει διάκριση ανάμεσα στην πόλη και στην ευρεία έκταση στην οποία ήταν χτισμένη.
[4] Τα ίδια μέτρα δίνονται από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη και από τον Στράβωνα (XVII, 2)· και ο μεν Διόδωρος δεν τα σχολιάζει, ο δε Στράβων υποψιάζεται υπερβολή : «το μέγεθος τάχα προς υπερβολήν είρηται μήκος μεν όσον τρισχιλίων σταδίων εύρος δε χιλίων».
[5] Ο Στράβων δίδει περισσότερες λεπτομέρειες για τα ζώα της Μερόης, αλλά επεκτείνεται λιγότερο στο ζήτμα των φυτών : «έχει δ’ η νήσος συχνά και όρη και δάση μεγάλα». Αναφέρει επίσης ότι φύονταν εκεί άφθονες φοινικιές και άλλα δέντρα (XVII,2). Όσο για τα ζώα, αναφέρει όχι μόνο ελέφαντες, αλλά και λιοντάρια και λεοπαρδάλεις και ερπετά «και άλλα θηρία πλείω· καταφεύγει γαρ από των εμπυρωτέρων και αυχμηροτέρων επί τα υδρηλά και ελώδη».
[6] το ίδιο βράδυ, χωρίς καν να περιμένουν την ορισμένη μέρα, πέρασαν τον Ασταβόρρα ποταμό, άλλοι από τη γέφυρα, άλλοι με πορθμεία κατασκευασμένα από καλάμια – πλήθος τέτοια σκάφη λικνίζονταν δεμένα σε πολλά σημεία της όχθης για να διευκολύνουν τη διαπεραίωση των πολιτών που έμεναν μακριά από τη γέφυρα· είναι δε ταχύτατα και εξαιτίας του υλικού τους και επειδή είναι ελαφρά : το πολύ να σηκώνουν το βάρος δύο-τριών ατόμων· για να τα φτιάξουν, κόβουν εγκαρσίως ένα καλάμι στα δύο και κάθε κομμάτι του αποτελεί ένα σκαφάκι

Δεν υπάρχουν σχόλια: