Αγγλίας εγκώμιον

Οι Απομυζητές της Ανατολής[1]

Το μόνον Κράτος, όπερ ήθελεν εκλείψει από της Ευρώπης, αν ο Ρήγας επροφθανε να συνεννοηθή μετά του Ναπολέοντος, είναι αναντορρήτως το Τουρκικόν, εν ταις Ευρωπαϊκαίς τουλάχιστον χώραις αυτού. Τούτο θα κάθίστατο έκτοτε χριστιανικόν ευνομούμενον Κράτος και δεν ήθελον λάβει αφορμήν βραδύτερον να περιγράψωσιν οι Άγγλοι πρόξενοι τα αίτια της βαθμηδόν και γιγαντιαίοις βήμασι προαγομένης ερημώσεως των χωρών τούτων της Ανατολής.

Η μόνη δε Δύναμις, ήτις πιθανόν μεν να διεκινδύνευε κατά τι πλειότερον, βεβαίως δε θα ωφελείτο ολιγώτερον, αν έκτοτε εξελειπεν η Τουρκία και αντ’ αυτής εσχηματίζετο εν τη Ανατολή χριστιανικόν τι Κράτος, είναι η Αγγλία, διότι το νεοσύστατον Ανατολικόν Κράτος, σύμμαχον ον μετά του Ναπολέοντος, θα είχεν ως εν των επικρατεστέρων στοιχείων και το Ελληνικόν. Το στοιχείον δε τούτο έκτοτε διέπρεπεν εν τοις ναυτικοίς, προστιθεμένων δε των δυνάμεων του Κράτους τούτου εις το ναυτικόν της Γαλλίας, αμφίβολον είναι αν θα εδύνατο η Αγγλία τότε να παραλύση τόσον ευκόλως τας ναυτικάς επιχειρήσεις του Ναπολέοντος, και έτι αμφιβολώτερον, αν θα εδύνατο να προλάβη τας αποβάσεις αυτού εις το Κράτος της.

Άλλως δε είναι γνωστόν ότι η Αγγλία έκπαλαι μεταχειρίζεται την Τουρκίαν ως είδος τι αποθήκης, εν η αποταμιεύεται σύμπας ο πλούτος της Ανατολής. Μεταβιβάζεται εντεύθεν εις τα εργοστάσια της Αγγλίας, μεταποιείται εκεί εις τα λεγόμενα προϊόντα της βιομηχανίας της και πέμπεται διά των πλοίων της πανταχού της οικουμένης, ίνα ανταλλαχθή μετά χρυσού, συσσωρευμένου έπειτα εν Αγγλία. Περιττόν να αποδείξωμεν ότι όσω πλειότερος πλούτος συσσωρεύεται ούτως εν αυτή και τη λοιπή Δύσει, τοσούτω πλειότερον απογυμνούται η Ανατολή. Και δεν φθονούμεν μεν την ευημερίαν της Δύσεως, δεν δυνάμεθα όμως να αποκρύψωμεν και ό,τι διαρρήδην και επισήμως ωμολόγησαν και αυτοί οι πρόξενοι της Αγγλίας, ότι δηλαδή διά του τρόπου τούτου απογυμνούνται και οσημέραι ερημούνται πλειότερον αι υπό την Τουρκίαν Ευρωπαϊκαί χώραι.

[1] Γιώργη Έξαρχου, «Ρήγας Βελεστινλής», σ. 305-307, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1998.