από τα παρασκήνια του πρώτου αγγλικού δανείου[1]Αρχές του 1822 η προσωρινή κυβέρνηση έφθασε σε αδιέξοδο εξαιτίας της δεινής αχρηματίας. Εθνικό Ταμείο δεν υπήρχε, εθνικό εισόδημα δεν υπήρχε, επιμελητεία στρατιωτική δεν υπήρχε. … Οι πόροι της χώρας δεν περιέρχονταν στη Διοίκηση. Τα δοσίματα κατέληγαν στην τοπική ηγεσία … που τα διαχειρίζονταν ανεξέλεγκτοι …
Χωρίς οικονομικούς πόρους η κυβέρνηση δεν ασκούσε καμμιά ουσιαστική εξουσία. Και επειδή η δημιουργία Εθνικού Ταμείου φαινόταν αδύνατη στράφηκε στο εξωτερικό. Παροξυσμός δανειομανίας κατέλαβε τις διάφορες ηγεσίες. Ταυτόχρονες, παράλληλες ή διαδοχικές αποστολές προς όλα τα σημεία της Ευρώπης. Ο Άρειος Πάγος (από τον Νοέμβριο του 1821), στην κεντρική Ευρώπη (Θεοχάρης Κεφαλάς, Χρόνιας Δροσινός). Η προσωρινή κυβέρνηση, στην Ελβετία και Γερμανία (Μιχαήλ Σχινάς, Βίλχελμ Ντίτμαρ) και στο Παρίσι (Φίλιππος Ζουρνταίν). Και ενώ οι απεσταλμένοι στην Κεντρική Ευρώπη αντί χρημάτων συγκέντρωναν άχρηστους εθελοντές και ο Φίλιππος Ζουρνταίν, πράκτορας ξένων συμφερόντων, διαπραγματευόταν, ως επίσημος εκπρόσωπος των Ελλήνων, συνθήκη συμμαχίας και δανεισμού με το ανύπαρκτο Τάγμα των Ιπποτών της Μάλτας, ένας άλλος απεσταλμένος, ο πιστός του Μαυροκορδάτου, Ανδρέας Λουριώτης, ταξίδευε στην Μαδρίτη αναζητώντας χρηματοδότες.[2]
Οι Ισπανοί Συνταγματικοί αποτελούσαν εκείνο τον καιρό το μοναδικό δείγμα φιλελεύθερου καθεστώτος στην Ευρώπη. Και φυσικό ήταν να προσδοκούν οι Έλληνες ηθική συμπαράσταση και κυρίως υλική βοήθεια από τους αδελφούς επαναστάτες της Ιβηρικής.
Αλλά οι Ισπανοί φιλελεύθεροι βρίσκονταν σε απελπιστική κατάσταση. Όχι μόνο δεν υπήρχαν δυνατότητες για οικονομική ή άλλη βοήθεια αλλά οι ίδιοι αντιμετώπιζαν την ένοπλη επέμβαση των Δυνάμεων της Ιεράς Συμμαχίας. Είχαν κιόλας πνιγεί στο αίμα οι επαναστάσεις στην Ιταλία και ετοιμαζόταν εισβολή στην Ισπανία. Μια γαλλική στρατιά θα περνούσε από στιγμή σε στιγμή τα Πυρηναία.[3]
Και ενώ ο Λουριώτης, απογοητευμένος από την αποτυχία της αποστολής του ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει την Μαδρίτη, παρουσιάζεται μπροστά του κάποιος μυστηριώδης Ιρλανδός, ο Εδουάρδος Μπλακιέρ, που θα γίνει σε λίγο ένας από τους πρωταγωνιστές του «φιλελληνικού κινήματος» στην Αγγλία. Ο Μπλακιέρ πλησίασε τον Λουριώτη και τον διαβεβαίωσε πως χρήματα μπορούν να βρεθούν άφθονα στο Λονδίνο. Ότι ο ίδιος έχει ισχυρούς φίλους εκεί, ότι ασκεί μεγάλη επιρροή κι’ ότι είναι σε θέση να βοηθήσει για τη σύναψη δανείου. Ενθουσιασμένος ο απεσταλμένος από τον απροσδόκητο σωτήρα και ευεργέτη ξεκίνησε αμέσως για το Λονδίνο.
[1] Κυριάκου Σιμόπουλου, Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του ’21, σ. 15-16, Αθήνα 1981.
[2] Η προσωρινή κυβέρνηση αποφάσισε στις 9 Μαρτίου 1822 τη σύναψη εξωτερικού δανείου ενός εκατομμυρίου ισπανικών διστήλων. Ο Μαυροκορδάτος αναζητούσε και πηγές προσωπικού δανεισμού, ακόμα και έξω από την Ελλάδα. Έγραφε ο Πραΐδης, γραμματικός του Μαυροκορδάτου, στον μητροπολίτη Ιγνάτιο από το Αργοστόλι στις 26 Σεπτεμβρίου 1823: «Ο κύριος σκοπός του ερχομού μου εις τας νήσους και μάλιστα του να μεταβώ μετ’ ολίγας ημέρας εις Κορφούς, είναι διά να εύρω, διά συνεργείας των εν Κερκύρα φίλων εν ιδιαίτερον δάνειον, ως δέκα χιλιάδων ταλλήρων, διά τον Μαυροκορδάτον, ή εδώ ή έξω της Ελλάδος. Διά τούτο γράφει και προς την πανιερότητά σας και σας παρακλεί να συνεργήσετε ως περί του μόνου μέσου να οικονομήσει τα έξοδά του μένων εις τα πράγματα της Ελλάδος …» (Ε,,. Πρωτοψάλτη, Ιγνάτιος μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, 1766-1828, Αθήναι 1954 – 1961, σ. 164). Ομάδες και άτομα, επίσημα και ανεπίσημα, αναζητούσαν δάνεια από οποιαδήποτε πηγή με οποιουσδήποτε όρους. Απαντούσε ο Ιγνάτιος από την Πίζα στις εκκλήσεις για εξέυρεση χρηματοδότη με αντάλλαγμα έστω και την εξουσία: «… Εδοκίμασα αν ευρίσκεται κανέν υποκείμενον εις την Ευρώπην με πλούτη και αξιότητα, ως ο πρίγκιψ Ευγένιος, πρώην αντιβασιλεύς της Ιταλίας, διά να τον προσκαλέσωμεν και να του δώσωμεν την υπερτάτην , αλλά και κατά τούτο απέτυχα, διότι άνθρωπος με λαμπράν τύχην δεν την κινδυνεύει εις αβέβαια πράγματα αν δεν είναι τρελλός, και ο τρελλός τι χρησιμεύει ;» (Εμμ. Πρωτοψάλτη)
[3] Η μόνη συμπαράσταση από την Ισπανία ήταν ένα μήνυμα τριών βουλευτών που πρότειναν την αποστολή στην Ελλάδα εκστρατευτικού σώματος 300 εθελοντών. Όχι όμως Ισπανών αλλά Ιταλών που είχαν καταφύγει στην Ιβηρική ύστερα από το ναυάγιο των εξεγέρσεων στην Νεάπολη και το Πεδεμόντιο. Αλλά το ισπανικό έθνος «αν δεν είχεν χρείαν να στερεώσει την ιδίαν του την ελευθερίαν, ήθελεν ολόκληρον (εκστρατεύσει) εις την Ελλάδα να πολεμήση διά την ελευθερίαν σας». Η επιστολή των τριών βουλευτών (Μοράλες, Πάλμας, Βουρίνος), σε γαλλική γλώσσα, ανακοινώθηκε κατά τη συνεδρίαση του Βουλευτικού στην Κόρινθο στις 5 Απριλίου 1822 (Αρχεία Εθνικής Παλιγγενεσίας, τ. Α, Α΄ Βουλευτική περίοδος, σ. 235-236).
[2] Η προσωρινή κυβέρνηση αποφάσισε στις 9 Μαρτίου 1822 τη σύναψη εξωτερικού δανείου ενός εκατομμυρίου ισπανικών διστήλων. Ο Μαυροκορδάτος αναζητούσε και πηγές προσωπικού δανεισμού, ακόμα και έξω από την Ελλάδα. Έγραφε ο Πραΐδης, γραμματικός του Μαυροκορδάτου, στον μητροπολίτη Ιγνάτιο από το Αργοστόλι στις 26 Σεπτεμβρίου 1823: «Ο κύριος σκοπός του ερχομού μου εις τας νήσους και μάλιστα του να μεταβώ μετ’ ολίγας ημέρας εις Κορφούς, είναι διά να εύρω, διά συνεργείας των εν Κερκύρα φίλων εν ιδιαίτερον δάνειον, ως δέκα χιλιάδων ταλλήρων, διά τον Μαυροκορδάτον, ή εδώ ή έξω της Ελλάδος. Διά τούτο γράφει και προς την πανιερότητά σας και σας παρακλεί να συνεργήσετε ως περί του μόνου μέσου να οικονομήσει τα έξοδά του μένων εις τα πράγματα της Ελλάδος …» (Ε,,. Πρωτοψάλτη, Ιγνάτιος μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, 1766-1828, Αθήναι 1954 – 1961, σ. 164). Ομάδες και άτομα, επίσημα και ανεπίσημα, αναζητούσαν δάνεια από οποιαδήποτε πηγή με οποιουσδήποτε όρους. Απαντούσε ο Ιγνάτιος από την Πίζα στις εκκλήσεις για εξέυρεση χρηματοδότη με αντάλλαγμα έστω και την εξουσία: «… Εδοκίμασα αν ευρίσκεται κανέν υποκείμενον εις την Ευρώπην με πλούτη και αξιότητα, ως ο πρίγκιψ Ευγένιος, πρώην αντιβασιλεύς της Ιταλίας, διά να τον προσκαλέσωμεν και να του δώσωμεν την υπερτάτην , αλλά και κατά τούτο απέτυχα, διότι άνθρωπος με λαμπράν τύχην δεν την κινδυνεύει εις αβέβαια πράγματα αν δεν είναι τρελλός, και ο τρελλός τι χρησιμεύει ;» (Εμμ. Πρωτοψάλτη)
[3] Η μόνη συμπαράσταση από την Ισπανία ήταν ένα μήνυμα τριών βουλευτών που πρότειναν την αποστολή στην Ελλάδα εκστρατευτικού σώματος 300 εθελοντών. Όχι όμως Ισπανών αλλά Ιταλών που είχαν καταφύγει στην Ιβηρική ύστερα από το ναυάγιο των εξεγέρσεων στην Νεάπολη και το Πεδεμόντιο. Αλλά το ισπανικό έθνος «αν δεν είχεν χρείαν να στερεώσει την ιδίαν του την ελευθερίαν, ήθελεν ολόκληρον (εκστρατεύσει) εις την Ελλάδα να πολεμήση διά την ελευθερίαν σας». Η επιστολή των τριών βουλευτών (Μοράλες, Πάλμας, Βουρίνος), σε γαλλική γλώσσα, ανακοινώθηκε κατά τη συνεδρίαση του Βουλευτικού στην Κόρινθο στις 5 Απριλίου 1822 (Αρχεία Εθνικής Παλιγγενεσίας, τ. Α, Α΄ Βουλευτική περίοδος, σ. 235-236).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου