Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008

Μακεδονία - Θράκη, στη δίνη του πολέμου

Ανθολογήματα από τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο[i]
Τα «ανδραγαθήματα» των Βουλγάρων !

Στα τέλη του 1942 δημοσιεύθηκε ένα βουλγαρικό διάταγμα που όριζε ότι ως τις 31 Μαρτίου 1943 οι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης όφειλαν να εκλέξουν υπηκοότητα. Όσοι δήλωναν ότι επιθυμούν τη βουλγαρική υπηκοότητα ή παραλείπανε να κάμουν δήλωση θα εθεωρούντο εφεξής βούλγαροι πολίτες. Όσοι δήλωναν ότι επιθυμούν να διατηρήσουν την ελληνική ιθαγένεια θα υποχρεώνονταν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να πάνε στην άλλη Ελλάδα.

Μια επιτροπή προσφύγων Μακεδόνων και Θρακών που είχαν καταφύγει στη Θεσσαλονίκη ήλθε στας Αθήνας ικετεύοντας τον Αρχιεπίσκοπο να επέμβη. Ο Αρχιεπίσκοπος ζήτησε να συναντηθή με τον Πληρεξούσιο του Ράιχ.
Η συνάντηση έγινε μέσα Φεβρουαρίου1943.
Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός ανακεφαλαίωσε τις ωμότητες και τους διωγμούς των Βουλγάρων και ζήτησε, για μια ακόμη φορά, την παρέμβαση της Γερμανίας για να σταματήσουν οι ωμότητες και να ανακληθή ο βουλγαρικός νόμος περί επιλογής ιθαγένειας.
Ο Πληρεξούσιος του Ράιχ ζήτησε έγγραφο υπόμνημα, που θα διαβίβαζε στο Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Ο Αρχιεπίσκοπος θέλησε τότε να μάθη αν υπάρχη καμιά βάση στις φήμες που κυκλοφορούσαν ότι υπήρχε σκέψη να επεκταθή η βουλγαρική κατοχή ως τη Θεσσαλονίκη.
Αν συμβή αυτό – είπε στον Αλτένμπουργκ – πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι όλος ο Ελληνικός Λαός θα τραπή προς τα όρη να αμυνθή υπέρ βωμών και εστιών. Και, φυσικά, επί κεφαλής θα είναι ο Αρχιεπίσκοπος.

Τα μαρτύρια συνεχίζονταν στον Ελληνικό Βορρά.
Έγραφε το χρονικό της Επιτροπής των Μακεδόνων και Θρακών που υποβλήθηκε στις 5/5/43 στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών:
«Θλιβεράς ειδήσεις σας φέρομεν! Τίποτε το ελληνικόν, πλην της ψυχής των κατοίκων, δεν απέμεινε πλέον εις την Ανατολικήν Μακεδονίαν και την Δυτικήν Θράκην. Τα σχολεία εκλείσθησαν. Αι εκκλησίαι λειτουργούνται εις την βουλγαρικήν γλώσσαν. Η χρήσις της Ελληνικής ουδαμού αναγνωρίζεται. Αντιθέτως, καταδιώκεται. Αι ελληνικαί επιγραφαί κατηργήθησαν από τους δρόμους, από τα καταστήματα, από παντού. Τα ελληνικά μνημεία κατεστράφησαν.
Οι αρχιερείς και οι ιερείς εξεδιώχθησαν. Οι επιστήμονες, οι δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, πλείστοι έμποροι και επιχειρηματίαι, απλοί εργάται ακόμη, κάθε στοιχείον έχον κοινωνικήν επιβολήν, εξηναγκάσθησαν να εγκαταλείψουν τον τόπο των. Άλλοι ερρίφθησαν εις τας φυλακάς ή απήχθησαν εις την Βουλγαρίαν ως εξόριστοι ή ως όμηροι.
Οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι των κοινοτήτων αντικατεστάθησαν υπό Βουλγάρων τους οποίους η Διοίκησις έφερεν από την Βουλγαρίαν.
Οι επαγγελματίαι υπεχρεώθησαν με απέιρους τρόπους να συνετειρισθούν με Βουλγάρους, οι οποίοι συντόμως τους εξετόπισαν και εσφετερίσθησαν τας εργασίας των. Οι επιστήμονες, κατά κανόνα, δεν επιτρέπεται να εργάζωνται. Οι εργάται, κατά κανόνα, προσλαμβάνονται μόνον εφ’ όσον δεν ευρίσκονται εργάται εκ Βουλγαρίας.
Η τρομοκρατία και η καταπίεσις είναι γενική. Εντείνεται εκάστοτε περισσότερον εις ωρισμένην επαρχίαν ή πόλιν ή εις ωρισμένον τμήμα της υπαίθρου.
Τα κρατητήρια των πόλεων είναι διαρκώς πλήρη Ελλήνων πολιτών.»

Στις αρχές Ιουλίου 1943 έφθασε στας Αθήνας η πληροφορία ότι οι Γερμανοί παραδώσανε νέα ελληνικά εδάφη της Μακεδονίας του Αξιού στους Βουλγάρους. Αυτό αποκορύφωσε την οργή του κόσμου. Στις 13 Ιουλίου – ημέρα πένθους – έγινε η πρώτη λαϊκή διαμαρτυρία. Και στις 22 Ιουλίου μεγάλα μαχητικά συλλαλητήρια οργανωθήκανε στας Αθήνας. Έως εκατό χιλιάδες λαός κατέβηκε στους δρόμους. Όλα τα μαγαζιά, τα δημόσια καταστήματα, οι τράπεζες κλείσανε. Μαχητικές διαδηλώσεις έγιναν σε κεντρικά σημεία της πόλης. Οι Γερμανοί και οι Ιταλοί ρίξανε και χτυπήσανε τον κόσμο. Σκοτώθηκαν 22 Έλληνες και πολλοί τραυματιστήκανε.

[i] Ηλία Βενέζη, «Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, οι χρόνοι της δουλείας», σ. 50 & 54-55, Εστία 1981

Δεν υπάρχουν σχόλια: